Рак на усна празнина

Причини и фактори на ризик

Основната причина за појава туморите на усната празнина и орофаринксот не е позната. Заболувањето е резултат на делување на бројни физички, хемиски и биолошки предизвикувачи, кај пациенети со предиспозиција за ова оболување.

Постојат одредени фактори на ризик, кои ја зголемуваат можноста за појава на овие малигни заболувања кај некои луѓе. Но, постоењето на еден или повеќе фактори на ризик, не значи дека и ќе дојде до развој на ова малигно заболување. Од друга страна пак, и лица кои немаат ниту еден фактор на ризик, заболуваат од рак на узната празнина и орофаринксот.

Како фактори на ризик за туморите на усната празнина и орофаринксот се наведуваат:

Пушење

Пушењето е главен фактор на ризик за настанувањето на туморите на усната празнина и орофаринксот. Голем процент од овие тумори се предизикани од тутуновиот дим, било да е тој внесен активно, преку пушење или пасивно, преку престојување во простории каде се пуши (пасивни пушачи).

Ризикот за настанување на овие малигни заболувања се зголемува со бројот на дневно испушените цигари (повеќе од 20 цигари дневно), времетраењето на пушењето, возраста кога започнало пушењето, од вдишувањето на тутуновиот дим, како и од количината на катранот и никотинот во цигарите (од видот на цигарите).

Според тоа, поголем ризик имаат лица кои рано почнале да пушат, кои пушат повеќе од 25 цигари дневно, кои длабоко го вдишуваат тутуновиот дим, кои ги пушат цигарите до крај (на крајот цигарите содржат најголема количина на катран, кој е канцероген) и кој пушат цигари со висок % на никотин и катран.

Со вдишувањето на димот од цигарите се внесуваат аеросоли во устата, голтникот и дишните патишта. Димот содржи голем број на канцерогени супстанции, а меѓу нив се: полицикличните јаглехидрати, нитроамидите и бензопиренот, кои се едни од најсилните канцерогени материи.

Лицата кои се откажале од пушење имаат помал ризик да заболат од малигни тумори на усната празнина и голтникот, отколку ако продолжеле да пушат, но нивниот ризик е сепак поголем од оној кај лицата кои никогаш не пушеле.

Алкохол

Екстензивното консумирање на јак алкохол е фактор на ризик за настанување на малигни тумори на усната празнина и голтникот. Посебно голем ризик да заболат од ова малигно заболување имаат лица кои и пушат и консумираат големи количини на алкохол. Алкохолот е дополнителен фактор кој го зголемува ризикот кај пушачите. Познато е дека алкохолот предизвикува недостаток на витамин Б и железо, кои се важни за здравјето на човекот.

Лошата исхрана е многу честа кај лицата кои екстензивно консумираат алкохол. Тоа може да биде причина и зошто алкохолот го зголемува ризикот за појава на тумори на усната празнина и орофаринксот. Причината може да биде недоволното внесување на витамини и минерали со исхраната. Исхрана богата со свежо овошје и зеленчук може да го намали ризикот за појава на тумори на усната празнина и орофаринксот. Ова се должи на фактот што во свежото овошје и зеленчук има многу витамини и минерали т.е. антиоксиданси како витамин А, Ц и Е, кои го зајакнуваат одбрамбениот механизам т.е. природниот имунитет кај човекот. Витамините и другите супстанции во свежото овошје и зеленчук можат да го спречат оштетувањето на слузницата, кое покасно може да доведе до развој на карцином.

Атрофија на слузницата на усната празнина

Жените кои имаат атрофија на слузницата на усната празнина имаат витаминско-минерален недостиг. Кај нив, и покрај тоа што не пушат, сепак постои висок ризик за појава на бројни примарни карциноми на ова подрачје.

Како етиолошки фалтори за карциномите на усната празнина, исто така, се сметаат и дефицитот на витаминот А, хроничните дразби, како и слабата хигиена на усната празнина и забите.

Намален имунитет

Карциноите на усната шразнина и орофаринксот се почести кај лица кои имаат ослабен имунолошки систем. Некои конгенитални (вродени) заболувања, како и стекнатата имунодефициенција го зголемуваат ризикот за појава на овие малигни заболувања.

Намалениот имунитет, како што е случај при сидата и при хроничната имуносупресивна терапија (после трансплантација на бубрег или после примање на некои цитостатици, на пример циклофосфамид), може да го зголеми ризикот од појава на малигни тумори на усната празнина и голтникот

Пол

Малигните тумори на усната празнина и голтникот се почести кај мажите отколку кај жените. Ова се смета дека се должи на тоа што кај мажите почесто постојат два главни ризик фактори за настанување на овој малигном, а тоа се пушењето и екстензивното консумирање на алкохол. Но, во поледниве години, овие навики стануваат се почести и меѓу жените, па затоа и ризикот за настанување на малигните тумори на усната празнина и голтникот кај жените е зголемен.

Возраст

Малигните тумори на усната празнина и голтникот не се така чести кај младите. Тие најчесто се јавуваат на возраст од 50 до 70 години. Со возраста се зголемува и ризикот за заболување од овие малигноми.

Хистопатолошка класификација

Анатомско место на потекло

  • Карциномите на усната празнина може да потекнуваат од една од следните посебни анатомски структури: предните две третини на јазикот, усната слузница (букална мукоза), подот на усната празнина, горната и долна гингива и тврдото непце.
  • Како анатомско место на потекло на орофарингеалние тумори се јавуваат: базата на јазикот и задниот фарингеален sид.

Карциномите на усната празнина најчесто потекнуваат од подот на усната празнина и од предните две третини на јазикот, додека 60% од орофарингеалните карциноми потекнуваат од тонзиларната регија (крајниците), 25% од базата на јазикот, 10% од мекото непцe и 5% од sидот на голтникот (фаринкс).

Патологија

Најчест хистолошки тип на тумор на усната празнина и орофаринксот е планоцелуларниот карцином (90-95%). Во ова подрачје може да се јават и жлездени карциноми со потекло од малите плунчни жлезди, а многу поретко лимфоми, малигни меланоми, плазмоцитоми и саркоми.

Планоцелуларните карциноми може клинички да се манифестираат како егзофитични тумори и тие се обично добро диференцирани, добро прокрвени, со добра снабденост на клетките со кислород, поради што и се повеќе радиосензитивни од туморите кои имаат изразен инфилтративен (продирачки) раст. Инфилтративните тумори се ендофитични, често улцерираат, се шират по површината на слузницата и вршат нејзина инфилтрација, но растејќи и во длабочина, предизвикуваат директна инвазија во блиските мускули и коски.

Богатата мрежа на лимфни капилари во супмукозното ткиво овозможува често метастазирање на карциномите на усната празнина и орофаринкс во лимфните јазли на вратот.

Појавата на далечни метастази е најчеста кај карциномите на базата на јазикот и на тонзиларната регија (крајниците). Највисока инциденца на далечно метастазирање постои кај пациентите со присутни тумори или со рецидив (30%).

Далечните метастази најчесто се јавуваат во белите дробиви и коските, а многу поретко во медијастимунот (среднишниот дел на градниот кош).

Терапија кај малигни тумори на усна празнина и орофаринкс

Раните карциноми (стадиум I и стадиум II) на усната празнина и орофаринкс се лекуваат со хирургија или со радиотерапија и изборот на третманот зависи од очекуваните функционални и козметички резултати од лекувањето, и од можноста за експертиза од страна на хирург и радиоонколог за секој поединечен пациент. Присуството на позитивни рабови или длабочина на туморот >5 cm значително го зголемува ризикот за локален рецидив и укажува на можноста за постигнување на поголем успех со примена на комбинација на модалитетите на третман.

Напреднатите карциноми (стадиум III и стадиум IV) на усните и усната празнина претставуваат широк спектар на предизвици за хирургот и радионкологот. Со исклучок на пациентите со мали Т3 лезии и без метастази во регионалните лимфни јазли или далечни метастази, или кај кои нема клинички позитивен лимфен јазол >2 cm, за кои соодветен третман може да биде само хирургијата, или само радиотерапијата, најголемиот број пациенти со тумори со стадиум III или стадиум IV се кандидати за третман со комбинација на хирургија и радиотерапија. Исто така, бидејќи локалните рецидиви и/или далечните метастази се чести кај оваа група пациенти, тие би требало да се вклучуваат во клинички испитувања. Таквите испитувања ја проценуваат потенцијалната улога на модификаторите на зрачењето или комбинацијата на хемотерапијата комбинирана со хирургија и/или радиотерапија.

Преглед на можностите за третман

Во зависност од местото и проширувањето на примарниот тумор и статусот на лимфните јазли, третманот на карциномот на усната празнина може да биде само хирургија, само радиотерапија, или нивна комбинација.

Хируршкиот третман на лезиите на усната празнина мора соодветно да ја опфати целиот тумор, како и претпоставеното микроскопско проширување на туморот.

Дисекција на вратните лимфни јазли се врши во сите случаи кога постојат позитивни регионални јазли. Со модерните пристапи, хирургот може успешно да направи аблација на големи тумори во задниот дел на усната празнина, при што со реконструктивните методи се добиваат задоволителни функционални резултати.

Радиотерапијата кај карциномите на усната празнина може да биде применета како надворешно зрачење или само како интерстицијална имплантација, но за многу места на потекло, примената на двата модалитета обезбедува подобра контрола и функционални резултати. Малите површински карциноми можат успешно да се лекуваат со локална имплантација, со примена на некој од радиоактивните извори, со радиотерапија со интраорален тубус, или со електрони. Поголемите лезии најчесто се згрижуваат со примена на надворешно зрачење со опфаќање на примарното место и регионалните лимфни јазли, дури и тогаш кога тие не се клинички зафатени.

Додаток со интерстицијална радиотерапија (брахитерапија) може да биде потребен за постигнување на адекватни дози кај големи примарни тумори и/или големи нодални метастази.

Прегледот на публикуваните клинички резултати од радиотерапијата кај карциномите на главата и на вратот укажува на значително намалување на локалната контрола кога радиотерапијата се администрира во продолжен временски период; поради тоа, продолжувањето на стандардните шеми на третман би требало да се избегнува во сите случаи кога тоа е можно.

Раните карциноми (стадиум I и стадиум II) на усните, подот на усната празнина и ретромоларниот триаголник се лекуваат со хирургија или со радиотерапија.

Изборот на третманот зависи од очекуваните функционални и козметички резултати од лекувањето и од можноста за експертиза од страна на хирург и радиоонколог за секој поединечен пациент.

Напреднатите карциноми (стадиум III и стадиум IV) на усните, подот на усната празнина и ретромоларниот триаголник претставуваат широк спектар на предизвици за хирургот и радионкологот. Со исклучок на пациентите со мали Т3 лезии и без метастази во регионалните лимфни јазли или далечни метастази, или кај кои нема клинички позитивен лимфен јазол >2 cm, за кои може да биде соодветен третманот само со хирургија, или само со радиотерапија, најголемиот број пациенти со тумори со стадиум III или стадиум IV се кандидати за третман со комбинација на хирургија и радиотерапија. Исто така, бидејќи локалните рецидиви и/или далечните метастази се чести кај оваа група пациенти, тие би требало да се вклучуваат во клинички испитувања коишто ја проценуваат потенцијалната улога на модификаторите на зрачењето за подобрување на локалната контрола и намалување на морбидитетот; или комбинацијата на хемотерапијата со хирургија и/или радиотерапија заради подобрување на локалната контрола и намалување на фреквенцијата на далечните метастази.

Раните карциноми на букалната мукоза еднакво успешно се лекуваат со радиоте рапија или со адекватна ексцизија.

Раните лезии (Т1 и Т2) на предниот дел од јазикот можат да се лекуваат само со хирургија или само со радиотерапија.

Двата модалитета овозможуваат стапка на излекување од 70% до 85% кај раните лезии.

Умерена ексцизија на јазикот, дури и хемиглосектомија, може да резултира со изненадувачки мало нарушување на говорот во оние случаи кога затворањето на раната не условува фиксирање на јазикот за подот на усната празнина. Но, доколку ресекцијата е поекстензивна, тогаш проблемите ги вклучуваат: аспирацијата на течности и цврста храна, тешкотиите при голтање и тешкотиите при зборување. повремено, кај пациентите со тумор со комбинација на хирургија и радиотерапија.

Стапките на локална контрола за големите лезии се движат од 30% до 40%. Карциномите на долната гингива, кои се егзофитични, во зависност од клиничките и радиолошките податоци за проширување на туморот, можат да се лекуваат со адекватна локална ексцизија со можна ексцизија и на дел од коската. Понапреднатите лезии бараат сегментна ресекција на коската, хемимандибулектомија, или максилектомија, а во зависност од проширувањето на лезијата и нејзината локација.

Раните лезии на горната гингива или тврдото непце, без зафаќање на коската, можат да бидат подеднакво успешно третирани само со хирургија или само со радиотерапија.

Напреднатите инфилтративни и улцерирачки лезии треба да бидат третирани со комбинација на радиотерапија и хирургија. Најголемиот број од примарните карци номи на тврдото непце имаат потекло од малите саливарни жлезди.

Примарните планоцелуларни карциноми на тврдото непце се ретки, а туморите што се мани фестираат главно претставуваат инвазија од планоцелуларен карцином на горната гингива.

Лекувањето на планоцелуларните карциноми на горната гингива и тврдото непце се разгледува заедно. Хируршкиот третман на карциномот на тврдото непце бара ексцизија на коската, што условува отворање на антрумот на максиларниот синус. Овој дефект може да се пополни со дентална протеза, постапка со која се обезбедува задоволително голтање и зборување.

Пациентите што пушат, во текот на радиотерапијата, покажуваат пониски стапки на одговор и покусо траење на преживувањето споредено со оние што не пушат; пора ди тоа, пациентите треба да бидат советувани да го прекинат пушењето пред започнувањето на радиотерапијата. Проценувањето на статусот на забалото би требало да се изврши пред терапијата, со цел да се спречи развивање на доцни секвели.

Хирургија

Хируршкото лекување на карциномите на усната празнина и орофаринксот во ран стадиум (Т1 и Т2) се остварува со широка локална ексцизија. Кај пациентите со клинички „негативен“ врат (нема опипливи лимфни јазли), се спроведува и селективна дисекција (отстранување) на вратните лимфни јазли. Кај пациентите, пак, со опипливи лимфни јазли од двете страни на вратот, се спроведува обострана вратна дисекција.

Хирургијата и радиотерапијата се две терапии на избор во лекувањето на карциномите на усната празнина и орофаринксот. Изборот и начинот на лекувањето, пред сé, зависи од козметичките и функционалните резултати од хируршкиот зафат, во споредба со оние кои се добиваат со радиотерапијата.

Постоперативната радиотерапија се применува кога нема информација за целосно отстранување на туморот, при постоење на позитивен раб на ресекцијата (видени се малигни инфилтрации на рабовите од оперативниот материјал), бројни метастази во лимфните јазли на вратот.

Карциномите со напреднат стадиум (Т3 и Т4) се лекуваат со комбинирана терапија т.е. со хируршки третман и радиотерапија. Здружениот пристап во лекувањето на овие тумори може да се оствари со хирурија и предоперативна или постоперативна радиотерапија.

Хируршкиот зафат, главно, е опсежен и предизвикува помал или поголем функционален и козметички дефект.

Кај пациентите со клинички видливи метастази во вратните лимфни јазли, се спроведува обострана дисекција на вратот (отстранување на лимфните јазли од двете страни на вратот).

Лимфните јазли на вратот може постоперативно да не се зрачат само кого не постојат метастази, или кога се зафатени мал број на лимфни јазли, со мал волумен и без пробивање на нивната капсула.

Радиотерапија

Дефинитивна радиотерапија

Дефинитивната (радикална) радиотерапија многу често се користи како првичен начин на лекување на карциномите на усната празнина и орофаринксот, кога тие се во ран стадиум (Т1 и Т2).

Радиотерапијата нуди можност за постигнување на одлична локална контрола на болеста и овозможува третман на примарниот тумор и на регионалните лимфни јазли на вратот. Во истовреме, со радиотерапијата се постигнуваат и подобри козметички и функционалниа резултати во однос на хируршкиот третман.

Елективната (превентивна) радиотерапија на вратот, со која ефикасно се елиминира потенцијалната микроскопска метастатска болест во вратните лимфни јазли, се применува кај сите пациенти со клинички „ негативен“ врат, независно од големината и локализацијата на примарниот тумор.

Дефинитивната радиотерапија најчесто се изведува со надворешна радиотерапија, преку две спротивни паралелни коси полиња. Со овие полиња се опфаќа целиот примарен тумор и потенцијалните подрачја на неговото ширење, како и горните лимфни јазли на вратот.

Средната и долната група на лимфни јазли се зрачат со посебно поле т.е. преку едно предно поле со заштита на гркланот.

Кај пациетие со карцином на крајниците, базата на јазикот или sидот на голтникот, со косите зрачни полиња се опфаќаат и задните лимфни јазли на вратот.

Дозата на косите зрачни полиња се движи од 70-75 Gy во подрачјето на примарниот тумор.

Дозата за елективната радиотерапија а средните и долните вратни лимфни јазли преку предното поле изнесува 50 Gy, на 3 cm длабина.

Доколку во косите зрачни полиња се вклучени и задните лимфни јазли, тогаш, по остварување на доза од 45 Gy, задниот раб на полињата се поместува кон напред, со цел да се заштити `рбетниот мозок од преголемо озрачување. Дозата до 50 Gy за елетивно озрачување на оваа група на лифни јазли се постигнува со примена на мали полиња и користење на електрони со енергија која овозможува 90% изодоза да биде на длабина од 2 до 3 cm, на која длабина се наоѓаат и овие лимфни јазли на вратот.

Во сите случаи каде не се изведува куративна радиотерапија, а има опипливи метастази во задниот или во долниот дел на вратот, по остварена доза од 45-50 Gy, се оди со дополнително зрачење на позитивните лимфни јазли, преку намалени полиња, до тотална зрачна доза од 70-75 Gy. Дефинитивната радиотерапија може да се изведе и со комбинирање на надворешна радиотерапија и брахитерапија (интерстицијана имплантација на радиоктивни иридиум192 жици). На овој начин, подрачјето на примарниот тумор прима доза од 80 Gy (45-55 Gy – со надворешна радиотерапија и 25-35 Gy со брахитерапија).

Рецидивите кои настануват по дефинитивната радиотерапија, што зсначи по остварена полна доза на зрачење, треба да се лекуваат со хируршка ексцизија. Но, рецидивите кои не се поголеми од 4 cm, особено оние на базата на јазикот, може успешно да се лекуваат со брахитерапија.

Дефинитивната рдиотерапија се применува и кај пациентите со напреднат примарен тумор (доцен Т3 и Т4), кои се лекуваат според протокол за орган презервација (зачувување на органот), и тогаш радиотерапијата следува дури по спроведување на три циклуси на индуктивна радиотерапија.

Предоперативна радиотерапија

Предоперативната радиотерапија се спроведува како дел од комбинираниот начин на лекување на напренатите стадиуми на карциномите на усната празнина и орофаринксот (Т3 и Т4).

Предоперативната радиотерапија овозможува намалување на примарниот тумор и на метастатската болест на вратот, стерилизација на супклиничката болест во лимфните јазли и ја зголемува веројатноста за компетно отстранување на туморот (негативни рабови на последователнта хируршка ресекција).

Предоперативната радиотерапија се спроведува со надворешно зрачење, со доза од 50 Gy, во подрачјето на примарниоте тумори и на лимфните јазли на вратот.

Постоперативна радиотерапија


Постоперативната радиотерапија како дел од комбинираниот пристап на лекувањето на карциномите на усната празнина и орофаринксот во напреднат стадиум (Т3 и Т4) ги опфаќа лежиштето на примарниот тумор и подрачјето на оперираните лифни јазли на вратот.

Дозата е 50 Gy, но во случај на позитивен раб на ресекцијата и/или метастзи во лимфните јазли, таа е поголема и се движи од 65-70 Gy.

Палијативна радиотерапија

Палијативната радиотерапија се применува кај напреднатите неоперабилни тумори и/или неоперабилните метастази на вратот, кај кои постои многу мала веројатност за постигнување на трајна контрола на болеста и излекување.

Техниките на зрачење и остварените дози се исти со оние кај куративната радиотерапија, со тоа што дополнителниот третман преку намалени полиња или со брахитерапија не е оправдан затоа што тој го зголемува ризикот од компликации, а не дава бенефит.

Радиотерапијата се спроведува со стандардизирано фракционирање (5 дена во неделата, од понеделник до петок, со пауза во викендите, една фракција дневно со доза од 2 Gy).

Но, со цел да се зголеми стапката на локална контрола, особено кај напреднатите тумори, се применува и хиперфракционирано зрачење (2 или 3 фракции-зрачења на ден).

Надворешното зрачење се спроведува со гама зраци од телекобалт апарат, или со X-зраци, со енергија од 4 до 10 MeV, произведени од линеарен акцелератор.

Хемотерапија

Хемотерапијата може да биде дел од лекувањето на пациентите кои се опфатени со протокол за орган-презервација (зачувување на органот и негоата функција).

Во рамките на овој концепт, хемотерапијата може да биде индукциона и да и претходи на радиотерапијата, или да се остварува истовремео со неа, како дел од истовремената (конкомитантна) хеморадиотерапија (се користат цитостатски протоколи базирани на cisplatin) или да биде постоперативна.

Хемотерапијата се применува кај пациентите со далечни метастази (М1) според еден од следните протоколи: Bleo-CAP, CAB, CAP, CABO и други.

Неоадјувантна (индукциона) хемотерапија кај карцином на орофаринксот

  • Cisplatin, 100 mg/m2 во ден 1, администриран во инфузија со траење од 1 час.
  • 5-FU, 1000 mg/m2 во деновите од 1 до 5, администриран како 24-часовна континуирана инфузија.

Циклусите се повторуваат во растојание од 21 ден.

Се остваруваат три циклуси.

Три недели по остварувањето на третиот циклус се пристапува кон започнување на радиотерапијата.

Конкурентна хеморадиотерапија кај напреднати карциноми на орофаринкс

  • Carboplatin, 70 mg/m2 во деновите од 1 до 4 администриран како куса инфузија.
  • 5-FU, 600 mg/m2 во деновите од 1 до 4 администриран како 24-часовна континуирана инфузија.

Се повторуваат 3 вакви циклуси во текот на радиотерапијата.

Постоперативна конкурентна хеморадиотерапија кај карциноми на усната празнина, орофаринксот, ларинксот и хипофаринксот

Cisplatin, 100 mg/m2 во деновите 1, 22 , 43 од курсот на радиотерапија, администриран како инфузија со траење од 1 час.

Монохемотерапија кај рекурентна или метастатска болест

Methotrexate 40-60 mg/m2 еднаш неделно, администриран како куса инфузија.

Монохемотерапија кај рекурентна болест

Docetaxel 40 mg/m2 еднаш неделно, администриран како инфузија со траење од 1 час.

Монохемотерапија кај метастатска болест

Docetaxel 40 mg/m2 во ден 1, администриран како инфузија со траење од 1 час.

Се повторува на 3 недели.

Следење по третман

Прогноза

Прогнозата варира во зависност од големината на примарниот тумор и од присуството на метастази во регионалните (вратни) лимфни јазли.

Така, кај пациентите со мали примарни тумори (големина до 2 cm), локализирани на подот на усната празнина или на предните две третини на јазикот, без постоење на видливи метастази во вратните лимфни јазли, петгодишното преживување изнесува 80-85%.

Кај пациентите со поголеми тумори (над 4 cm), со присутни метастази во вратните лимфни јазли, петгодишното преживување изнесува 25%.

Карциномите на тонзиларната регија (крајниците) и базата на јазикот имаат полоша прогноза, бидејќи најчесто се дијагностицираат во напреднат стадиум на болеста. Овие делови на усната празнина имаат богата мрежа на крвни и лимфни садови, па затоа туморите во овие регии брзо даваат метастази во регионалните лимфни јазли, а преку крвта и во далечните ткива и органи.

Кај пациентите со карциноми на базата на јазикот со стадиум I и II на болеста, петгодишното преживување изнесува 60% (за карциномите во стадиум I), и 40% (за карциномите во стадиум II).

Кај пациентите со карциноми на базата на јазикот со стадиум III и IV на болеста, петгодишното преживување изнесува 30% (за карциномите во стадиум III) и 15% (за карциномите во стадиум IV).

Прогнозата за карциномите на тонзиларната регија се движи од 93% – за стадиум I на болеста, и 17% – за стадиум II на болеста.

Следење на болните

Завршувањето со терапијата не значи и прекинување на грижата кон болниот.

Карциномите на усната празнина бараат доживотно следење (follow-up). За жал, рецидиви на болеста можат да се јават и многу години по нивното успешно излекување. Сепак, најчести се во првите две години по завршувањето на третманот. Затоа, пациентите кои биле успешно излекувани од карциномите на усната празнина, мора да прават редовни контроли во текот на целиот свој живот.

Главна цел на следењето е рано откривање на локални и регионални метастази и на секундарен примарен тумор, кој потенцијално може да се лекува.

Резултатите од физикалниот преглед ги одредуват натамошните испитувања како што се: КТ-скен, MRI, ултрасонографија и ендоскопски прегледи со биопсија.

Испитување на тироидната функција, кај пациенти што примале радиотерапија на

Вратот, се препорачува да се врши на секоја прва, втора и петта година по завршувањето на третманот.

Успешното следење на болните се остварува само со соработка од страна на пациентот. За таа цел, тој треба да биде доволно здравствено едуциран и запознаен со неговата болест, со нејзиниот тек и со можноста за повторување на болеста и по нејзиното комплетно излекување. Рецидивите може успешно да се лекуваат доколку се откријат на време.

Исто така, покрај локалните рецидиви, може да се јават и метастази во далечните ткива и органи во телото, па затоа следењето на пациентите е од клучна важност за раното откривање на метастатската болест.

Следењето на пациентите се врши со физикален преглед, кој се изведува еднаш месечно, во текот на првата година по завршувањето на третманот, а потоа, на два месеци, во текот на втората година и понатаму на секои три месеци.

Индиректна едноскопија се изведува на секои три месеци, а рендгенграфија на бели дробови се прави на секои шест месеци, во првите две години по завршувањето на лекувањето, а потоа тие се прават еднаш годишно.